O komunikacji wspomagającej i alternatywnej słów kilka…
Dzieci ze złożonymi trudnościami komunikacyjnymi to dzieci, których mowa trwale lub okresowo utrudnia, ogranicza lub uniemożliwia codzienną komunikację oraz funkcjonowanie w społeczeństwie. Trudności te mogą wynikać m.in. z zakłóconego rozwoju (np. zaburzenia ze spektrum autyzmu, Mózgowe Porażenie Dziecięce, zaburzenia rozwojowe, wady i zespoły genetyczne, dziecięce niedokształcenie mowy o typie afazji, opóźniony rozwój mowy i inne trudności powstałe przed opanowaniem języka w sposób naturalny). Pamiętajmy jednak – to, że dziecko nie mówi, nie znaczy, że nie ma nic do powiedzenia. Często dzieci te, nie mogąc w skuteczny sposób przekazać tego, co chcą powiedzieć, przejawiają zachowania trudne – krzyczą, piszczą, płaczą, reagują agresją bądź wycofaniem. Zachowania te są sposobem ich komunikacji z otoczeniem.
Aby umożliwić dzieciom wyrażanie swoich myśli w sposób zgodny z ich możliwościami i potrzebami oraz akceptowalny społecznie, do szerokiego gronem odbiorców, wspierać rozwój ich autonomii i poczucia sprawstwa warto dowiedzieć się czym jest komunikacja wspomagająca i alternatywna. Ze wszystkich oddziaływań terapeutycznych podejmowanych wobec osób ze złożonymi trudnościami komunikacyjnymi to nauka porozumiewania się jest najistotniejsza.
Komunikacja wspomagająca i alternatywna (AAC – ang. Augmentative and Alternative Communication) to wszelkie sposoby, narzędzia i strategie, umożliwiające osobom ze złożonymi trudnościami komunikacyjnymi przekazywanie i odebranie komunikatów. „Może przybierać różne formy: mowy, spojrzenia, symboli, zdjęć, komunikatorów. Każdy używa wielu form komunikacji w zależności od kontekstu i partnera komunikacyjnego. Komunikacja jest efektywna jeśli intencja i treść wiadomości jednej osoby zostanie zrozumiane przez inną osobę.
Forma jest mniej istotna niż sukces w zrozumieniu wypowiedzi.”
Użytkownikami komunikacji wspomagającej są dzieci, których umiejętność mówienia nie zapewnia im skutecznego porozumiewania się z otoczeniem (np. używają mowy, ale ich artykulacja jest niezrozumiała dla otoczenia) lub nie wykształciły jeszcze umiejętności mowy, a wprowadzenie systemu komunikacji ma dziecku pomóc rozumieć język i coraz lepiej go używać, wspomagając tym samym proces nabywania mowy.
Użytkownikami komunikacji alternatywnej są osoby, które nie nabyły umiejętności mówienia lub też ją straciły w wyniku defektów takich jak ubytki neurologiczne (stan po udarze mózgu, stan po urazie komunikacyjnym – np. uraz czaszkowo-mózgowy). W tym przypadku metody alternatywne mają stać się dla osoby niemówiącej stałym sposobem porozumiewania się z otoczeniem.
Istnieje wiele metod i systemów komunikacji. To co najważniejsze – należy pamiętać, że Indywidualny System Komunikacji ma być „skrojony na miarę” potrzeb i możliwości konkretnej osoby. Niezależnie od stopnia złożoności powinien wspierać komunikacje autonomiczną, czyli dawać możliwość powiedzenia tego, co chcę, komu chcę, kiedy chcę i w jaki sposób chcę.
KOMUNIKACJA TO NIE PRZYWILEJ!
KOMUNIKACJA TO PODSTAWOWE PRAWO KAŻDEGO CZŁOWIEKA!
OSOBY Z TRUDNOŚCIAMI W POROZUMIEWANIU SIĘ
MOGĄ SKUTECZNIE KOMUNIKOWAĆ SIĘ DZIĘKI
KOMUNIKACJI WSPOMAGAJĄCEJ I ALTERNATYWNEJ (AAC)
I TECHNOLOGII WSPOMAGAJĄCEJ (AT). ‼️‼️‼️
Materiały, z których korzystano:
- „generAACja” Fundacja na rzecz Zawsze Dostępnej Komunikacji (AAC) i Technologii Wspomagającej (AT). Przewodnik po komunikacji wspomagającej i alternatywne (AAC).
- „generAACja” Fundacja na rzecz Zawsze Dostępnej Komunikacji (AAC) i Technologii Wspomagającej (AT) https://generaacja.pl/baza-wiedzy-2
- Grycman, M., (2014), Porozumiewanie się z dziećmi ze złożonymi potrzebami komunikacji. Poradnik nie tylko dla rodziców. Kwidzyń: Stowarzyszenie Rehabilitacyjne Centrum Rozwoju Porozumiewania