W jaki sposób wspierać rozwój integracji sensorycznej dziecka od pierwszych miesięcy jego życia

 

Rozwój integracji sensorycznej dziecka zaczyna się już w okresie płodowym. To, w jaki sposób przebiega ciąża ma ogromny wpływ na rozwój dziecka. Stan emocjonalny matki, zażywane leki, odżywianie, tryb życia, używki, choroby, a następnie przebieg porodu są bardzo ważne dla dalszego życia dziecka. Rozwój zmysłów przebiega w następującej kolejności:

• czucie (następuje od 5-6 tygodnia po poczęciu),
• węch (zaczyna się w 7 tygodniu ciąży),
• smak (8 tydzień życia płodowego),
• słuch ( rozwój narządu słuchu rozpoczyna się ok. 5 tygodnia ciąży. W 22 tygodniu dziecko jest już w stanie usłyszeć dźwięki),
• równowaga (układ przedsionkowy. Kluczowy zmysł dla integracji sensorycznej. Pełną gotowość osiąga w 6 miesiącu życia),
• wzrok (w 27 tygodniu życia płodowego dziecko zaczyna otwierać powieki). Zaraz po urodzeniu noworodek odbiera bodźce płynące z otoczenia za pomocą zmysłów. Najważniejszy jest pierwszy dotyk matki, tzw. kangurowanie. Ważne, aby zaraz po urodzeniu wspierać następujące układy: proprioceptywny, błędnikowy, dotykowy, kinestetyczny. Umożliwia to kształtowanie umiejętności prawidłowego odbierania bodźców.

Jak rozwijać zmysły do pierwszych chwil po narodzeniu?

DOTYK– odgrywa największą rolę w poznawaniu świata. Dotykaj dziecko, przytulaj, masuj, głaszcz, pozwól, by ono dotykało Ciebie i siebie. Polecam masaż Szantala- rozwija zmysł dotyku, uspokaja, wzmacnia więź z rodzicem. Gdy dziecko osiągnie umiejętność samodzielnego poruszania się pozwól, by jak najwięcej chodziło boso: po trawie, podłodze, piasku, wodzie, dywanie. Jeśli macie pieska lub kotka w domu nie izoluj go od dziecka. Ważne, aby dziecko bawiło się przedmiotami o różnej fakturze, temperaturze, konsystencji. Najlepiej, aby się pobrudziło BRUDNE DZIECKO, SZCZĘŚLIWE DZIECKO!

WĘCH- NIE UŻYWAJ W MIESZKANIU SZTUCZNYCH ZAPACHÓW! Nie przesadzaj z perfumami, proszkami i płynami do prania, detergentami. To chemiczne środki, które w nadmiarze szkodzą twojemu dziecku i Tobie. Pozwól dziecku poznawać naturalny świat zapachów: w ogrodzie, na łące, w lesie. Niech wącha owoce, warzywa, świeży chleb. Nie tylko „miłe” zapachy są ważne w rozwoju zmysłu węchu. Dziecko powinno doświadczyć również tych „brzydkich”, jak np. przypalone mleko, ziemniaki itd.

SMAK- od początku zapoznawaj dziecko z różnymi smakami. Eksperymentujcie w kuchni. Nie dosładzaj i nie dosalaj potraw. Porównujcie smaki, rozmawiajcie o nich.

W poszerzaniu diety można wykorzystać metodę BLW- Bobas Lubi Wybór. Jak każda metoda ma swoich zwolenników i przeciwników. Każdy znajdzie coś dla siebie i swojego dziecka. Polecam!

SŁUCH- rozmawiaj z dzieckiem. Opowiadaj mu o tym, co was otacza. Śpiewaj mu, czytaj. Zwracaj uwagę maluszkowi na dźwięki płynące z otoczenia: szum wiatru, padający deszcz, szelest liści, skrzypienie drzwi. Bawcie się w naśladowanie odgłosów zwierząt, grajcie na garnkach, instrumentach. Chroń dziecko przed hałasem i sztucznymi dźwiękami płynącymi z telewizji i radia. Jeżeli słuchacie muzyki- pamiętaj o odpowiednim natężeniu- wskazana jest cicha muzyka.

RÓWNOWAGA- TZW. UKŁAD PRZEDSIONKOWY. Dzięki niemu panujemy nad własnym ciałem. Ma ogromne znaczenie w rozwoju dziecka- fizycznego i umysłowego. Noś malucha na rękach, kołysz, bujaj, tul, przytulaj. RUCH, RUCH, RUCH I JESZCZE RAZ RUCH!

WZROK- pokazuj maluchowi naturalny świat- zwierzęta, liście, kwiaty, piórka, gałązki, kasze, ryż, owoce itd. Oglądajcie książeczki, rozmawiajcie na ich temat. DZIECKO DO DRUGIEGO ROKU ŻYCIA NIE POWINNO OGLĄDAĆ TELEWIZJI, KORZYSTAĆ ZE SMATFONU , GRAĆ W GRY! Coraz częściej mówi się o szkodliwym wpływie korzystania z urządzeń multimedialnych na rozwój dziecka: nieprawidłowo rozwija się zmysł wzroku, słuchu, słabsza jest koncentracja, chęć do podejmowania działań. To tylko niektóre przykłady. Lista negatywnych skutków jest o wiele dłuższa.

Od pierwszych chwil po narodzeniu dziecko powinno być przytulane, dotykane, huśtane, bujane, noszone na rękach. Niech świat rozpoznaje w naturalny sposób, bez sztucznych bodźców typu telewizja, telefon, sztuczne zapachy. Gdy dziecko już nabędzie umiejętność samodzielnego poruszania się, pozwól mu na chodzenie boso, samodzielne poszukiwanie , dotykanie, wąchanie, smakowanie, słyszenia wszystkiego, co go otacza. Oczywiście pamiętając o zasadach bezpieczeństwa.

Katarzyna Bolek-Gręźlikowska

Opracowanie na podstawie materiałów z kursów i studiów:

Integracja Sensoryczna – TUTOR, PSTIS.

Integracja Sensoryczna- metodyka diagnozy i terapii dla terapeutów SI.

Magdalena Wysocka „Sensoryczny świat dziecka od poczęcia do okresu ukończenia 1. miesiąca życia- zagrożenia dla rozwoju i rekomendacje dla położnych i opiekunów”, Kwartalnik Integracja Sensoryczna nr 1 2020r.