Stymulacja rozwoju dziecka

Wykorzystanie materiałów codziennego użytku do stymulacji rozwoju dziecka*

Dziecko rozwija się poprzez zabawę. Zabawa daje wiele radości, angażuje wszystkie zmysły. W zabawie zawsze podążamy za dzieckiem. W domu jest mnóstwo rzeczy codziennego użytku, które w naturalny sposób stymulują dziecko. Podczas zabawy należy pamiętać o kilu zasadach:

• komunikaty kierowane do dziecka muszą być zrozumiałe, dostosowane do jego możliwości odbioru;
• staraj się bawić razem z dzieckiem;
• bądź kreatywny;
• zauważaj i chwal nawet najmniejszy sukces dziecka.

Przedmioty, które możemy użyć do wspólnej zabawy z dzieckiem:

• klamerki do bielizny;
• frotki do włosów;
• fasole, kasze;
• zioła i przyprawy;
• zakrętki;
• wykałaczki;
• słoiki i butelki;
• opakowania po jajkach;
• balony;
• sznurki, wełna;
• makaron;
• koce.

Cele wykorzystania materiałów codziennego użytku:

• wspomaganie precyzyjnych ruchów rak;
• nauka skupiania uwagi;
• rozwijanie mowy i myślenia;
• usprawnianie motoryki;
• rozwijanie zmysłów;
• rozwijanie koordynacji wzrokowo-ruchowej;

Klamerki do bielizny:

Klamerki usprawniają małe ruchy ręki, ćwiczą siłę nacisku, precyzję ruchów. Można je w różny sposób wykorzystać.

• Zachęć dziecko do pomocy przy wieszaniu prania (pamiętaj- od lewej strony do prawej. W ten sposób kształtuje umiejętność prawidłowego pisania).
• Zamontuj sznurek na wysokości dziecka. Dziecko może uprać ubranka dla swojej lalki lub misia i rozwiesić na sznurku. Następnie może je zdjąć, wyprasować i złożyć.
• Kolorowe klamerki. Potrzebne klamerki w różnych kolorach, np. 5 czerwonych, 5 zielonych, 5 niebieskich, 5 żółtych, pomarańczowych. 5 kół wyciętych z kartonów: czerwone, zielone, niebieskie, żółte, pomarańczowe. Dziecko dobiera wg koloru klamerki do kółka i przypina je. Przelicza, porównuje, segreguje.

Frotki do włosów:

Zabawa frotkami poprawia sprawność rąk zwłaszcza u dzieci z obniżonym napięciem mięśniowym, zaburzonej koordynacji wzrokowo-ruchowej, o zaburzonym planowaniu ruchowym.

Dziecko nakłada frotki na swoje palce lub palce innej osoby, a następnie zdejmuje. Może to robić w różny sposób- wg koloru, grubości, ilości, np. załóż na mój palec 3 żółte frotki, załóż na moje palce tylko cienkie frotki, itd.

Można urządzić wyścigi- kto pierwszy założy frotki na swoje palce. Każdy uczestnik zabawy dostaje taką samą ilość frotek.

Do zabawy frotkami można wykorzystać rolkę po ręczniku papierowym. Dziecko nakłada frotki na rolkę wg określonego schematu, np. czerwony, żółty, niebieski, czerwony, żółty, niebieski, lub najpierw czerwone, potem niebieskie itd.

Fasole i kasze

Zabawy z ziarnami wzbogacają sferę dotykową, zwiększają sprawność motoryczną, wyciszają. Można je przesypywać z jednego naczynia do drugiego, uzupełniać butelki, słoiki. Dziecko może robić to rączkami, a następnie łyżką (rozwija prawidłowy chwyt).

Z fasoli można układać różnorodne wzory- koło, domek, słońce.

Wymieszaj fasolę z ziarnami kawy- dziecko przebiera-fasola do fasoli, ziarna kawy do ziaren kawy. Zwracamy uwagę na to, by pracowały obie ręce i przekraczały linię środka.

Zioła i przyprawy

Zioła dostarczają wielu doznań zmysłowych: węchowych, dotykowych, wzrokowych, smakowych.

• Rozsypujemy zioła np. na drewnianej tacy, stole. Dziecko rysuje różne wzory, pisze literki.
• Do ziół wsypujemy makaron. Dziecko wybiera makaron typu rurki, makaron nakłada na sznurek i tworzy korale z makaronu.
• Do pudełka wsypujemy zioła i w te zioła chowamy kamyki. Dziecko odszukuje te kamyki, wyciąga i układa w rzędzie, przelicza.

Zakrętki

Zakręcanie i odkręcanie zakrętek ćwiczy koordynację wzrokowo-ruchową, palce dłoni, całą rękę.

• Dobieranie zakrętek do właściwych słoików. Dziecko dobiera zakrętkę i zakręca.
• Odrysowywanie zakrętek, a następnie wycinanie, doklejanie innych elementów i tworzenie jakiejś postaci lub obrazka.
• Zakrętki mogą posłużyć do liczenia- pokaż dziecku cyfrę np. 4. Zadaniem dziecka jest dobranie takiej samej ilości zakrętek.
• Na jednakowych zakrętkach, np. po mleku piszemy lub naklejamy litery. Dziecko bawi się w układanie wyrazów z liter, odszukiwanie takich samych liter jakie widzi na obrazku , układanie podpisów do widzianego obrazka, np. lala, mama itd.

Wykałaczki

Wykałaczką możemy rysować, np. po rozsypanej mące czy soli. Z wykałaczek można stworzyć jeża, wbijając igły np. do ziemniaka, jabłka. Na wykałaczkę dziecko może nawlekać guziki, w ten sposób ćwiczy koordynację wzrokowo-ruchową, wydłuża uwagę i czas pracy.

Butelki, słoiki

Do butelek dziecko może wkładać różne sypkie produkty, np. kaszę , ryż i stworzyć grzechotkę . Słoiki mogą służyć do segregowania przedmiotów- kamyków, guzików, liści itp. Butelki lub słoiki możemy oznaczyć liczbami, np. od 1 do 10. D0 każdego pojemnika trzeba włożyć tyle np. zakrętek, ile wskazuje oznaczenie na butelce czy słoiku.

Opakowania po jajkach

W otwory wytłaczanki po jednej stronie układamy klocki. Zadaniem dziecka jest w identyczny sposób ułożyć klocki w otworach po drugiej stronie wytłaczanki.

Balony

Balony można napełnić różnymi rzeczami-kaszami, ziarnami grochu, ryżu, kawy, solą i mogą być wykorzystane jako woreczki sensoryczne.

Balony można napełnić wodą- dziecko obserwuje, jak woda przelewa się. Jest to również ciekawa zabawa w ciężki-lekki. Dziecko porównuje, który balon jest lżejszy, a który cięższy. Balonami wypełnionymi wodą można robić stemple. Balony zanurzamy w farbie i odbijamy na kartce.

Sznurki

Na sznurki można nawlekać różne rzeczy-makaron, guziki, przypinać klamerki. Można też stworzyć pajęczynę. Potrzebny będzie bardzo długi sznurek lub wełna i kilka krzeseł. Dziecko rozwija, zawija wokół i pomiędzy krzesłami sznurek tworząc pajęczynę, a następnie przechodzi pod/nad/pomiędzy sznurkami tak, aby nie dotknąć pajęczyny. Ta zabawa świetnie kształtuje planowanie motoryczne, koordynacje wzrokowo-ruchową, równowagę, precyzję, a przede wszystkim koncentrację i uwagę.

Koc

Z koca można zrobić bazę. Bezpieczne miejsce, gdzie nasze dziecko może się schować. Dzieci lubią być zawijane w koc, bawić się w zabawę typu naleśnik, hod-dog. Poprzez ciągnięcie dziecka na kocu, okręcanie go kocem, chowanie się pod nim wyzwala w dziecku mnóstwo radości, poczucia bezpieczeństwa oraz jest to świetna stymulacja układu sensorycznego.

Życzę miłej zabawy!

Katarzyna Bolek-Gręźlikowska

*Opracowanie na podstawie materiałów uzyskanych na kursie dla terapeutów Integracji Sensorycznej organizowanego przez Polskie Stowarzyszenie Terapeutów Integracji Sensorycznej.