Categories Menu

Opublikowany : maj 12, 2020

PODNIEBIENIE MIĘKKIE- DLACZEGO JEST WAŻNE?

 

Podniebienie miękkie to część podniebienia w części tylnej jamy ustnej. Dochodzi do gardła i stanowią go mięśnie, rozcięgno i gruczoły zawarte między górną i dolną warstwą błony śluzowej. Nie ma bazy kostnej. O, jakie to mądre

Gdy otworzymy szeroko usta – zobaczymy w głębi jamy ustnej mały, wiszący języczek, który jest ruchomy i odgrywa również bardzo ważną rolę w procesie realizacji głosek (właśnie tym języczkiem zakończone jest tzw. podniebienie miękkie). Wszelkie nieprawidłowości jego budowie, rozszczepy, zbyt mała ruchomość, słabe mięśnie podniebienia miękkiego – również przyczyniają się do powstawania różnego rodzaju wad wymowy.

Przede wszystkim powodują nieprawidłowa realizację głosek k, g, m, n, ę, ą. Dlatego zadbajmy o jego prawidłowe funkcjonowanie poprzez odpowiednie ćwiczenia.

Ćwiczenia podniebienia miękkiego nie są specjalnie trudne, tajemnicą jego wzmocnienia jest, jak we wszystkim, systematyczność i wytrwałość.

Zatem ćwiczmy dla pięknej, czystej wymowy. Wystarczy jedno, dwa, trzy ćwiczenia, ALE warunek – codziennie – i problemy wkrótce znikną.

ĆWICZENIA PODNIEBIENIA MIĘKKIEGO

Ćwiczenia powinny być wykonywane dokładnie i powoli, na początku przed lustrem.

  1. Oddychamy swobodnie z otwartą buzią, patrzymy na podniebienie miękkie w lusterku – mówimy [a] i patrzymy, jak się unoszą mięsnie (ćwiczenie ma uświadomić dziecku, nad czym pracuje),

  2. Ziewamy szeroko, obserwując gardełko w lustrze.

  3. Wymawiamy krótko samogłoski: a, e, o, u, i, y przy szeroko otwartych ustach, obserwując się w lusterku.

  4. Oddychamy głęboko – wdech wykonujemy nosem, a wydech – ustami. Przez cały czas utrzymujemy usta szeroko otwarte.

  5. Wykonujemy wdech przez usta i wydech przez nos.

  6. Oddychamy przy szeroko otwartej buzi tak, żeby powietrze wchodziło TYLKO przez nos, a wychodziło TYLKO przez usta – ruchy podniebienia miękkiego obserwujemy w lusterku.

  7. Oddychamy głęboko tylko przez nos. Usta są cały czas zamknięte.

  8. Oddychamy głęboko tylko przez nos. Przy wydechu zatkamy jedną dziurkę nosa. Ćwiczenie powtarzamy przy zatkanej drugiej dziurce.

  9. Kaszlemy przy wysuniętym na brodę języku.

  10. Chrapiemy i chrząkamy na wdechu i na wydechu ( delikatnie, kilka razy).

  11. Nabieramy w policzki powietrza, jednocześnie wysuwamy język na zewnątrz.

  12. Nabieramy powietrze i nadymamy policzki. Staramy się utrzymać je w tej pozycji. Początkowo nadymamy policzki przy zatkanym nosie, po czym podczas trzymania powietrza puszczamy nos. Następnie nadmuchujemy na przemian raz jeden policzek, raz drugi.

  13. Wciągamy policzki do wewnątrz jamy ustnej, a następnie rozluźniamy je.

  14. Pijemy gęste napoje przez słomkę (próbujemy wciągać tak dużo płynu, jak się da, żeby się nie zachłysnąć).

  15. Płuczemy gardło ciepłą wodą.

  16. Zasysamy słomką przedmioty (skrawki papieru, kulek styropianu, chusteczki higieniczne itp.) i przenosimy ich na inne miejsce, np. z talerzyka na talerzyk, z kubka do kubka, z jednego końca stołu na drugi itp.

  17. Naśladujemy różne rodzaje śmiechu: ho ho ho – nisko, basowo; – cha, cha, cha jak wesoły chłopiec; he he he – jak staruszka; hi hi hi – jak mała dziewczynka, wysoko, piskliwie itp.

  18. Naśladujemy głos sowy: huuu, huuu, uhuu, uhuu i odgłosów indyka: gul, gul, gul przy otwartych ustach. Dosyć mocno.

  19. Powtarzamy sylaby – ha, ho, hu, he, hi, hy na jednym oddechu w sposób ciągły. Usta są otwarte.

  20. Powtarzamy sylaby ha, ho, hu, he, hi, hy w sposób krótki, urywany, dosyć mocno.

  21. Wąchamy (wciągamy powietrze jak najdłużej 1 raz albo wciągamy kilka razy krótko raz za razem – np. jak pies, który węszy).

  22. Powtarzamy sylaby: aga, ago, age, agu, agi, agy, ogo, oge, oga, ogi, ogy, ogu, ege, ega, egu, egi, egy, ego, igi, iga, ige, igu,Igo,ige,igy ugu, uge, uga, ugi, ugy,ugo ygy, ygu, ygi, yga, yge, ygo.

  1. Powtarzamy analogicznie sylaby z głoską [k] – aka, ako,ake itp.

  2. Powtarzamy sylaby: ak-ka, ok-ko, uk-ku, ek-ke, ik-ki, yk-k; ag-ga, og-go, ug-gu, eg-ge, ig-gi, yg-gi.

  1. Wymawiamy energicznie przeciwnych połączeń głoskowych typu: uku-ugu, oko-ogo, eke-ege, aka-aga, iki-igi; uk-gu, ok-go, ek-ge, ak-ga, ik-gi.

  1. Wymawiamy sylaby z głoską [k] na końcu: ak, ok, uk, ik, ek, yk,

  2. Wymawiamy sylaby z głoską [p] na końcu, staramy się przedłużyć moment zwarcia warg przy wymawianiu głoski [p]: ap, op, up, ep, yp, ip.

  3. Otwieramy szeroko buzię, czubek języka chowamy za dolne zęby, a tyłem języka raz zasłaniamy, raz odsłaniamy gardełko. (Energicznie unosimy język i żuchwę do góry, naciskamy na podniebienie miękkie tyłem języka; na początku wykonujemy ćwiczenie wolno i dokładnie, a gdy się dziecko nauczy, można to robić szybciej).

ĆWICZENIA ODDECHOWE.

WSPOMAGAJĄ WZMACNIANIE PODNIEBIENIA MIĘKKIEGO.

  1. Dmuchanie na ogień świecy.

  2. Dmuchanie na piłkę pingpongową.

  3. Dmuchanie na kulkę z waty zawieszona na nitce.

  4. Dmuchanie piórka.

  5. Dmuchanie na wiatraczek.

  6. Dmuchanie przez rurkę do szklanki z wodą.

  7. Chłodzenie gorącej zupy na talerzu, gorącej herbaty w filiżance – dmuchanie długim, ciągłym strumieniem.

  8. Zdmuchiwanie mlecza, aż do końca.

  9. Chuchania na „zmarzniętą” szybę w sposób długi, ciągły.

  10. Chuchanie na „zmarznięte” ręce.

  11. Lokomotywa oddaje nadmiar pary: pfffffff, sszszszszsz.

  12. Zabawa w pociągi; lokomotywa sapie: paff, paff lub pfff, pfff; pociąg rusza: cz-cz-cz. Ćwiczymy na jednym wydechu.

  13. Wypuszczanie powietrza z balonika, piłki, dętki – długie sssssss.

  14. Nadmuchiwanie balonika.

  15. Naśladowanie odgłosów zwierząt na jednym wydechu: mmmuuuu, beeeee, ko-ko-ko- ko-ko, hau,hau,hau.

  16. Naśladowanie syreny: eu –eu-eu-eu-eu na jednym wydechu.

  17. Liczenie na jednym wydechu.

  18. Powtarzanie zdań szeptem.

  19. Powtarzanie wielokrotne zdania na jednym wydechu, najlepiej się wymawia zdania rytmiczne. Na początku zdania krótkie, potem coraz dłuższe.

Małgorzata Dziuba