Zmysł wzroku

 

Zmysł wzroku pełni bardzo ważną rolę w naszym życiu. Dzięki niemu poruszamy się, orientujemy się w przestrzeni, zdobywamy wiedzę o otaczającym świecie, czytamy, uprawiamy sporty. Wzrok informuje nas o nadchodzącym niebezpieczeństwie i dostarcza dla organizmu miłych wrażeń. Nieprawidłowe przetwarzanie bodźców wzrokowych niekorzystnie wpływa na rozwój. Za pomocą wzroku odbieramy mnóstwo informacji płynących ze świata. Jego brak możemy kompensować za pomocą słuchu, dotyku, smaku, ale są takie rzeczy, do których nie dotrzemy za pomocą innych zmysłów. Problemy ze wzrokiem szybko wykryte można skorygować. Narząd wzroku regeneruje się. Niewykryta dysfunkcja wzroku może prowadzić do problemów w nauce, z czytaniem, pisaniem, trudnościami fizycznymi, emocjonalnymi. W aspekcie przetwarzania procesów sensorycznych można zaobserwować nieprawidłowości w funkcjonowaniu zmysłu wzroku. Wśród dzieci z zaburzeniami modulacji sensorycznej można zaobserwować następujące problemy:

• Dziecko jest nadmiernie podekscytowane, gdy w polu widzenia jest dużo bodźców;
• Zasłania oczy, słabo nawiązuje kontakt wzrokowy;
• Mruży oczy;
• Ma trudności z przeniesieniem wzroku z jednego przedmiotu na drugi;
• Myli strony- prawa, lewa;
• Obserwuje się trudności w różnicowaniu położenia przedmiotu-za, pod, nad itp.
• Ma trudności z układaniem puzzli, wycinaniem nożyczkami;
• Nadmiernie reaguje na jasne światło;
• Ignoruje nowe bodźce wzrokowe;
• Nie reaguje na przedmioty pojawiające się na drodze;
• Wpatruje się w twarze, różne przedmioty, robiąc wrażenie, jakby ich nie widziało;
• Poszukuje stymulacji wzrokowych;
• W kontaktach międzyludzkich nie potrafi ocenić wyrazu twarzy, gestów;
• Ma trudności z rozróżnianiem podobieństw i różnic na obrazku;
• Ma trudności z poruszaniem się bez wpadania na różne przedmioty;
• Męczy się podczas wykonywania zadań na materiale obrazkowym, literowym.

Pamiętaj! Jeżeli obserwujesz u swojego dziecka zaburzenia wzroku, najpierw skonsultuj się z okulistą! Wyżej wymienione problemy wynikające z zaburzenia modulacji sensorycznej często są współistniejące przy różnych innych dysfunkcjach, jak np. dysleksja, autyzm, dysgrafia lub przy nadmiernym oglądaniu telewizji, korzystania ze smatfonu, gier komputerowych itp.

Ćwiczenia rozwijające zmysł wzroku:

Łowienie ryb

Potrzebne rzeczy:

• Karton, papier kolorowy do zrobienia ryb;
• Patyk, sznurek, magnez do zrobienia wędki;
• Dwa pojemniki;

Z kartonu, papieru wycinany ryby. Ozdabiamy je w dowolny sposób. Można zrobić np.5 par ryb. Z patyka, sznurka i magnezu robimy wędkę. Wkładamy ryby do jednego pojemnika. Dziecko wyławia ryby i przekłada do drugiego pojemnika. Może łowić parami. Dla zaawansowanych- jest to również dobra zabawa w zakresie przeliczania. Na ryby można nakleić cyfry od 1-10. Dziecko może parować, przeliczać, segregować np. wg koloru. Inwencja twórcza zależy od was!

Skarby przyrody

W koszyku lub papierowej torbie przygotuj- orzechy włoskie, szyszki, kasztany, żołędzie, kamyki. W ogrodzie (lub w pokoju) porozrzucaj wyżej wymienione skarby. Zadaniem dziecka jest wyszukanie wśród skarbów np. tylko orzechów i pozbieranie ich do koszyka. Tę zabawę można urozmaicać w różny sposób- dziecko może zbierać wszystkie przedmioty jednocześnie je segregując- orzechy do orzechów, kasztany do kasztanów itd. Następnie może przeliczać- ile zebrał kamyków, ile szyszek. Których jest więcej? Czym się różnią, jak wyglądają? Wszystko zależy od możliwości dziecka.

Latarka

Potrzebne rzeczy-dwie latarki, zaciemnione miejsce.

Świeć latarką na sufit i powoli poruszaj światłem. Powiedz do dziecka- obserwuj poruszające światło tylko oczami, bez poruszania głową. Dalej- pokaż poruszające światło dłonią, palcem. Podążaj za światłem wzrokiem. Daj dziecku latarkę do ręki i powiedz: pokaż światłem moje kolano, rękę, głowę itd. narysuj światłem na suficie koło, kota itd.

Daleko-blisko

Potrzebne rzeczy: ołówek. Trzymaj ołówek lub inna rzecz np. patyk, kwiatek przed twarzą dziecka. Powiedz- patrz na ten ołówek tylko oczami, bez ruszani głową. Powoli ruszaj w różnych kierunkach ołówek- na boki, do góry, na dół, oddalaj, przybliżaj. Zadaniem dziecka jest wodzenie wzrokiem po przedmiocie bez ruszania głową.

Co widzisz?

Ta zabawa świetnie sprawdza się na świeżym powietrzu. Połóżcie się na kocu i obserwujcie chmury. Porozmawiaj z dzieckiem, co widzi na niebie, co przypominają mu chmury, jakie np. zwierzę.

Usiądźcie na trawie. Obserwujcie otoczenie. Zapytaj dziecko co widzisz na drzewem? Co widzisz w trawie, na płocie itd. obserwujcie i rozmawiajcie o szczegółach- jak wygląda drzewo, ptak, motyl itd.

Różnice-podobieństwa

Potrzebne rzeczy- w domu: dwa przedmioty (misie, auta, lalki, kubki, filiżanki itd.). w ogrodzie: dwa kwiaty, drzewa .

Czym się różnią np. te dwa misie?( kolor, wielkość, kształt, materiał). Co mają wspólnego? (oczy, nos, ilość łapek itd.)

Najlepsze, co możemy zrobić dla naszego zmysłu wzroku jest wyeliminowanie telefonów, telewizji, gier komputerowych, nadmiernego światła. Sztuczne światło, nadmiar bodźców płynących z urządzeń multimedialnych obniża sprawność naszego mózgu- słabsza jest koncentracja uwagi, logiczne myślenie, nasza wyobraźnia nie jest rozwinięta, wśród dzieci i młodzieży obserwuje się trudności w nauce, kontaktach społecznych, bezsenność i szereg innych dolegliwości.

Co jest najważniejsze dla prawidłowego rozwoju zmysłu wzroku? Ruch i pobyt na świeżym powietrzu!

*Opracowanie na podstawie materiałów z kursu na terapeutów Integracji Sensorycznej organizowanym przez PSTIS, oraz literatury:

– C.S. Kranowitz „Nie-zgrabne dziecko w świecie gier i zabaw”.

-A. J. Ayres „Dziecko a integracja sensoryczna”.