Nadwrażliwość słuchowa

Nadwrażliwość słuchowa*

Słyszenie to umiejętność odbierania dźwięków. Nadwrażliwość słuchowa uniemożliwia normalne funkcjonowanie w społeczeństwie. Jest objawem utraty równowagi pomiędzy procesami hamowania i wzmacniania w układzie nerwowym, co prowadzi do obniżenia progu pobudzenia. To nieprzyjemne odczuwanie dźwięków, które występują w codziennym życiu.

Objawy nadwrażliwości słuchowej u dziecka:

• Zasłania uszy;
• Ma problemy z zasypianiem, często się wybudza;
• Niechętnie bawi się zabawkami, które wydają dźwięki;
• Jest w stanie usłyszeć dźwięki, które dla innych nie są słyszalne;
• W zatłoczonych miejscach „wyłącza” się, nie reaguje na polecenia, wydaje się, jakby nie słyszało;
• Dzieci z spektrum autyzmu, u których obserwuje się nadwrażliwość słuchową często krzyczą w miejscach, gdzie występują nieprzyjemne dźwięki, np. w przedszkolu.

W ten sposób hamują przypływ nieprzyjemnych dla niego dźwięków;

• Przeszkadzają mu hałasy płynące z życia codziennego, np. dźwięk odkurzacza.

Nie jest konieczne występowanie wszystkich wymienionych objawów, wystarczą nawet pojedyncze o dużym nasileniu.

W jaki sposób można pomóc dziecku z nadwrażliwością słuchową?

• W miejscach nadmiernie głośnych zaleca się stosowanie słuchawek na uszy lub zatyczek do uszu;
• Należy unikać dźwięków, których dziecko się boi;
• Ograniczyć do zera nadmiar sztucznych dźwięków płynących z telewizora, radia, komputera, telefonu;
• Do dziecka należy mówić powoli, nie krzyczeć;

Zabawy wspomagające rozwój słuchowy dziecka:

• Podskoki w rytm muzyki w różnych kierunkach;
• Zabawa „ Gdzie ukrył się zegarek?”- poszukiwanie źródła dźwięku, np. schowaj tykający zegar. Zadaniem dziecka jest odszukanie zegara poprzez podążanie za dźwiękiem;
• Bujanie się na dużej piłce w rytm muzyki( na brzuchu, na plecach);
• Zabawa z czym kojarzy się ten dźwięk?- kojarzenie dźwięku z przedmiotem. Przed dzieckiem ustaw np. 4 przedmioty- samochodzik, gumowa kaczka, gwizdek, zegarek. Puść dźwięk np. jadącego samochodu, lub sam naśladuj ten dźwięk. Zadaniem dziecka jest wskazanie przedmiotu, z którym ten dźwięk kojarzy;
• Oswajanie dziecka z urządzeniami domowymi. Jeśli dziecko boi się dźwięku wydawanego przez odkurzacz, to najpierw zaprezentuj odkurzacz-pokaż jak działa, z jakich elementów jest zbudowany, do czego służy, jaki dźwięk wydaje.

Pozwól dziecku na używaniu tego przedmiotu- niech odkurzy np. swój pokój;

• Dźwiękowe memory- przygotuj kilka par takich samych butelek. Butelki należy ozdobić papierem kolorowym w taki sposób, aby ich zawartość nie była widoczna. Do każdej pary dziecko wsypuje różne produkty lub przedmioty, np. do pierwszej pary-ryż, drugiej pary-ziarna kukurydzy, 3 para- kamyki, 4 para-śrubki. Najpierw dziecko oswaja się z dźwiękami- tworzy muzykę, wystukuje rytm. Następnie mieszamy butelki. Zadaniem dziecka jest odszukanie takich sam par dźwięków. Dla utrudnienia zadania można zasłonić oczy dziecka, np. chustką, szalikiem;
• Co słyszysz?- na dworze lub w domu wsłuchajcie się w dźwięki płynące z otoczenia. Nazywajcie te dźwięki, rozmawiajcie, z czym wam się kojarzą, do kogo lub czego należy dźwięk;
• Zabawy dźwiękonaśladowcze-podczas zabawy naśladujcie dźwięki-auta, kota, krowy, gotującej się zupy, suszarki.

Bardzo ważna jest stymulacja ruchowa. Należy pamięta

o codziennym dostarczeniu ruchu- skakanie, huśtanie, bujanie, balansowanie na piłce.

Ciekawostka:

Zaleca się picie wody przez słomkę przy zamkniętych oczach- „podczas takiego ssania drobne zakończenia nerwów trójdzielnych pobudzają małe mięsnie w uchu środkowym odpowiedzialne za mechanizmy ściszania dźwięków. Pomóc może także opukiwanie twarzy ( budzenie, integrowanie i relaksowanie nerwu trójdzielnego)”-Pracownia integracji sensorycznej, J. Bluestone „Materia Autyzmu”.

Jeżeli podejrzewasz, że twoje dziecko ma problemy z przetwarzaniem sensorycznym, skontaktuj się z terapeutą Integracji Sensorycznej, który zdiagnozuje dziecko i przekaże dalsze zalecenia do pracy w domu.

Oprócz terapii SI wskazany jest trening słuchowy.

*Opracowanie na podstawie materiałów z kursu na terapeutów Integracji Sensorycznej organizowanym przez PSTIS, oraz literatury:

– A. J. Ayres „Dziecko a integracja sensoryczna”.

– C.S. Kranowitz „Nie-zgrabne dziecko w świecie gier i zabaw”.