Czas na samodzielność!
Czas na samodzielność!
Twoje samodzielne, kompetentne dziecko.
Bardzo istotnym zagadnieniem w rozwoju dziecka jest osiąganie przez niego samodzielności. My, rodzice i nauczyciele, marzymy o tym, aby dzieci wyrosły na niezależnych dorosłych. Wspieranie rozwoju samodzielności dziecka powinno odbywać się na co dzień i zawierać się w codziennych aktywnościach. Im bardziej ten proces jest naturalny i wynika z kontekstu sytuacyjnego typ lepiej.
Dziecko samodzielne to również dziecko pewne swoich kompetencji i umiejętności. Samodzielne wykonywanie czynności wymaga od dziecka koncentracji uwagi, sprzyja procesowi zapamiętywania. Pomaga w budowaniu poczucia odpowiedzialności. Dziecko, które ma możliwość samodzielnego działania w różnych sytuacjach codziennych lepiej radzi sobie w aktywnościach zadaniowych typu intelektualnego, uczy się sensownego organizowania czynności jedna po drugiej.
„Wszystko, co dziecko wykona własnymi rękami, do czego dojdzie własną myślą, co przeżyje — buduje jego umiejętności, wiedzę o sobie i innych oraz o świecie. Dziecko, poznając efekty własnej aktywności, jest konfrontowane ze swoimi możliwościami. Dzięki temu się uczy, w których sytuacjach poradzi sobie samodzielnie, a w których musi się zwrócić o pomoc. Czerpie również ze swojego działania satysfakcję i buduje poczucie sprawczości.” (Szczepkowska-Szczęśniak, Uniszewska 2006)
Jak wspierać osiąganie samodzielności?
Dzieci uczą się głównie przez naśladowanie i obserwację. Chętnie też eksplorują i doświadczają. Naszą rolą jako rodziców jest im na to pozwolić. Umożliwiajmy dzieciom stawanie się samodzielnymi istotami. Bądźmy obok, towarzyszmy dziecku, ale nie wyręczajmy go. Poczekajmy, aż nasza pociecha poprosi o pomoc. Bądźmy cierpliwi, nie poprawiajmy. Na początku czynność, którą wykonuje dziecko będzie zrobiona nieidealnie (ale czy my wszystko robimy idealnie?). Pamiętajmy, przy uczeniu się nowych umiejętności trzeba wielu powtórzeń. Jak mówi przysłowie „nie od razu Kraków zbudowano”.
Dziecko – pomocnik.
Obecny czas – czas izolacji w domach – może sprzyjać nauce czynności samoobsługowych. Być może codzienny pośpiech nie jest już tak intensywny. Nie pędzimy z domu do przedszkola/szkoły czy pracy. Możemy poświęcić czas na kształtowanie umiejętności samoobsługowych: samodzielne ubieranie i rozbieranie elementów garderoby, mycie się czy jedzenie. Dobrym sposobem na wspieranie dziecięcej samodzielności jest pozwolenie dziecku na pomoc w obowiązkach domowych. Już najmłodsze dzieci mogą pomagać w codziennych aktywnościach. Dwulatek bez problemu może wyrzucić pieluchę do kosza czy zanieść ubranie do prania. Starsze dzieci mogą pomóc w przygotowaniu posiłku czy stołu na rodzinny obiad. Zachęcajmy je, prośmy o pomoc, doceniajmy wysiłek. Czerpmy radość ze wspólnych aktywności.
Bibliografia:
– Gruszczyk – Kolczyńska E. (red.). (2016). Starsze przedszkolaki. Jak skutecznie je wychowywać i kształcić w przedszkolu i w domu. Kraków: Wydawnictwo Centrum Edukacyjne „Bliżej Przedszkola”.
– Gruszczyk – Kolczyńska E., Zielińska E. (2012). Dwulatki i trzylatki w przedszkolu i w domu. Jak świadomie je wychowywać i uczyć. Kraków: Wydawnictwo Centrum Edukacyjne „Bliżej Przedszkola”.
– Szczepkowska-Szczęśniak K., Uniszewska K., Pielaszek L., Suchocka, M. (2006). Osiąganie samodzielności. Droga do samodzielności Przygotowanie na przyjęcie dziecka ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi. Warszawa: Centrum Metodyczne Pomocy Psychologiczno-Pedagogicznej.
